Hoe lang mag de politie iemand vasthouden voor verhoor?

U wordt aangehouden door de politie. Eerst komt de schrik, gevolgd door onzekerheid: wat gebeurt er nu precies? Een aanhouding en arrestatie is een ingrijpende ervaring, en in zo'n situatie is het belangrijk om te weten waar u aan toe bent. Hoe lang mag de politie u eigenlijk vasthouden? En wat zijn uw rechten en plichten? In dit artikel duiken we in de verschillende fases van een aanhouding en het voorarrest in Nederland.

Wanneer mag de politie iemand aanhouden?

De politie mag iemand aanhouden als er een redelijk vermoeden van schuld is aan een strafbaar feit waarvoor voorlopige hechtenis is toegestaan. Dit betekent dat er concrete feiten en omstandigheden moeten zijn die de verdenking rechtvaardigen. Denk aan observaties, getuigenverklaringen of specifiek bewijsmateriaal. Er zijn twee vormen van aanhouding:

Aanhouding op heterdaad: Dit gebeurt wanneer u op het moment zelf betrapt wordt terwijl u een strafbaar feit pleegt, of direct daarna. Zelfs een burger mag u dan aanhouden, maar moet u direct overdragen aan de politie.Aanhouding buiten heterdaad: Hierbij houdt de politie u aan op basis van een verdenking, maar niet direct tijdens of na het plegen van het feit. Hiervoor is vaak een bevel van de officier van justitie nodig.

De procedure van een aanhouding door de politie

De procedure van aanhouding door de politie kent een vaste volgorde: 

1. Mededeling van aanhouding: De politie maakt u duidelijk dat u bent aangehouden en waarvan u wordt verdacht. Ze wijzen u ook op uw rechten.

2. Cautie: U krijgt te horen dat u niet tot antwoorden verplicht bent. Dit betekent dat u het recht hebt om te zwijgen. Let op: alles wat u zegt, kan later in de rechtszaal tegen u worden gebruikt.

3. Mee naar het politiebureau: U wordt overgebracht naar het dichtstbijzijnde politiebureau voor verder onderzoek.

4. Insluitingsfouillering en afname persoonlijke bezittingen: Voordat u een cel ingaat, wordt u gefouilleerd op gevaarlijke voorwerpen. Persoonlijke bezittingen zoals uw telefoon, portemonnee en zelfs schoenveters en riemen worden ingenomen..

5. Contact met een advocaat: U heeft het recht om vertrouwelijk met een advocaat te spreken vóór en tijdens het politieverhoor. De politie is verplicht u hierop te wijzen. Als u geen eigen advocaat hebt, wordt er een piketadvocaat ingeschakeld. Deze bijstand is in de meeste gevallen gratis. De advocaat adviseert u over uw rechten en de te volgen strategie binnen het strafrecht.

6. Politieverhoor: Na contact met uw advocaat (of als u hiervan afziet) volgt het verhoor. Dit begint vaak met een sociaal verhoor over uw persoonlijke omstandigheden, gevolgd door het zakelijke verhoor over de verdenking. Nogmaals: u hebt het recht om te zwijgen. Uw advocaat mag bij dit verhoor aanwezig zijn.

7. Vingerafdrukken en foto's: De politie mag uw vingerafdrukken afnemen en foto's maken.

8. Vastzetten voor onderzoek of invrijheidstelling: Na het verhoor en verder onderzoek beslist de (hulp)officier van justitie of u langer moet worden vastgehouden of dat u naar huis mag.

9. Melding aan derden: Onder normale omstandigheden mag u één persoon op de hoogte stellen van uw aanhouding, via uw advocaat of de politie.

Het voorarrest: de fases van vasthouden

Het voorarrest is de periode waarin een verdachte van een strafbaar feit door de politie wordt vastgehouden voordat er een definitieve uitspraak van de rechter is. Het is dus geen straf, maar een maatregel voor het onderzoek, om vluchtgevaar te voorkomen, of ter bescherming van de samenleving. Wordt u uiteindelijk veroordeeld? Dan wordt de tijd die u in voorarrest heeft doorgebracht meestal van uw straf afgetrokken. Bij vrijspraak kunt u in sommige gevallen aanspraak maken op schadevergoeding.

Het voorarrest doorloopt verschillende fases, elk met een eigen maximale duur. 

Ophouden voor onderzoek

Dit is de eerste fase op het politiebureau. De politie mag u maximaal 9 uur vasthouden voor onderzoek en verhoor. De uren tussen middernacht (00:00 uur) en 9:00 uur 's ochtends tellen hierbij niet mee, waardoor het in de praktijk tot 18 uur kan duren.

Inverzekeringstelling 

Als er na de eerste 9 uur onderzoek meer tijd nodig is voor onderzoek, kan de (hulp)officier van justitie besluiten u in verzekering te stellen. Dit duurt in eerste instantie maximaal 3 dagen. Deze termijn kan eenmalig met nog eens 3 dagen worden verlengd door de officier van justitie.

Voorlopige hechtenis

Als u langer vastgehouden moet worden, kan de officier van justitie de rechter-commissaris vragen om bewaring te bevelen. Dit is de eerste vorm van voorlopige hechtenis en duurt maximaal 14 dagen. Hierna kan de rechtbank, op verzoek van de officier van justitie, een bevel tot gevangenhouding afgeven. Gevangenhouding duurt maximaal 90 dagen en kan eventueel meerdere keren worden verlengd.

Ken uw rechten

Al met al is een aanhouding een ingewikkelde situatie. En u kunt dus beste een flinke tijd vastgehouden worden voordat de zitting plaatsvindt. Het is belangrijk om uw rechten als verdachte te kennen en juridische bijstand in te schakelen. Heeft u na het lezen van dit artikel nog vragen over aanhouding of voorarrest? Neem dan gerust contact op. Hendrickx, Vlielander, Van der Graaf Advocaten leidt u graag door dit complexe proces.