Wat zijn mijn rechten als verdachte?

Bent u als verdachte aangehouden en meegenomen naar het politiebureau voor verhoor? Dan is het belangrijk dat u weet wat uw rechten zijn. In Nederland heeft een verdachte van een strafbaar feit een aantal belangrijke rechten om een eerlijk proces te waarborgen. Welke rechten heeft een verdachte? In dit artikel bespreken we de belangrijkste rechten binnen de strafvordering.

Recht op informatie

U heeft het recht om te weten van welk strafbaar feit u wordt verdacht. Ook heeft u recht op informatie over uw rechten, als het goed is krijgt u op het politiebureau een brochure met daarin al uw rechten. 

Zwijgrecht

U hoeft geen antwoord te geven op de vragen die u worden gesteld door de politie of tijdens een zitting. U bent ook niet verplicht om een verklaring af te leggen.

Recht op een advocaat

U heeft het recht om vóór het eerste verhoor en tijdens het verhoor vertrouwelijk met een advocaat te praten. Ook heeft u recht op de aanwezigheid van een advocaat tijdens het verhoor om u bij te staan. Als u zelf geen advocaat inschakelt, kan er een advocaat worden toegewezen (waarbij de kosten deels worden vergoed, afhankelijk van uw financiële situatie). We raden altijd aan om u te beroepen op het zwijgrecht totdat een van onze advocaten u kan bijstaan. 

Recht op vertolking en vertaling

Als u de Nederlandse taal niet voldoende beheerst, heeft u recht op een tolk die u gratis bijstaat bij alle politieverhoren en zittingen. Belangrijke documenten zoals de dagvaarding en vonnissen moeten ook worden vertaald.

Recht op inzage in het strafdossier

U heeft het recht om de stukken in te zien die deel uitmaken van het strafdossier, tenzij de officier van justitie in uitzonderlijke gevallen anders beslist.

Recht op kennisgeving aan derden en consulaire autoriteiten

Als u wordt aangehouden, mag u vragen om contact te leggen met derden (bijvoorbeeld familie) en, als u niet de Nederlandse nationaliteit heeft, met het consulaat of de ambassade van uw land.

Onschuldvermoeden

U wordt als onschuldig beschouwd totdat een rechter u schuldig verklaart of de officier van justitie u via een strafbeschikking schuldig verklaart.

Recht op het laatste woord

Tijdens de terechtzitting heeft u als verdachte het recht om als laatste iets te zeggen, nadat alle partijen (officier van justitie, advocaat, getuigen) hebben gesproken. Tijdens dit laatste woord krijgt u de gelegenheid om de rechtbank nogmaals persoonlijk toe te spreken en eventueel nieuwe feiten, verzachtende omstandigheden of spijt te uiten. Dit recht waarborgt dat u als verdachte de gelegenheid krijgt om, na alle juridische argumenten, als mens te spreken voordat de rechter tot een beslissing komt.

Recht op medische bijstand

Bij vrijheidsbeneming, bijvoorbeeld na een aanhouding, heeft u recht op toegang tot dringende medische bijstand. Meld het dus als u zich ziek voelt, een dokter wilt spreken of dringend medische zorg of medicijnen nodig heeft.

Duur van vasthouding

Er zijn regels voor hoe lang u mag worden vastgehouden voor verhoor en onderzoek na een aanhouding. De politie mag u maximaal 9 uur vasthouden voor onderzoek (waarbij de uren tussen 0.00 en 9.00 uur niet meetellen). Daarna kan een inverzekeringstelling volgen voor maximaal 3 dagen, eventueel verlengbaar. Als de verdachte langer moet worden vastgehouden, beslist de rechter-commissaris hierover in het kader van voorlopige hechtenis.

De rechten van een minderjarige verdachte

Wat zijn de rechten van een minderjarige verdachte? Naast de algemene rechten die voor iedere verdachte gelden, zijn er specifieke bepalingen voor minderjarigen. Voor minderjarige verdachten (12-18 jaar) gelden namelijk aangepaste procedures in het Nederlandse strafrecht, vanwege het pedagogische karakter van het jeugdstrafrecht.

Zo is advocatenbijstand vrijwel altijd verplicht en worden ouders/verzorgers nauw betrokken. Zittingen bij de kinderrechter vinden plaats achter gesloten deuren om de privacy van de minderjarige te beschermen. Het jeugdstrafrecht focust op de ontwikkeling van de minderjarige, met maatwerk en specifieke jeugdstrafrechtelijke maatregelen zoals Halt-afdoeningen of gedragsbeïnvloedende maatregelen. De Raad voor de Kinderbescherming speelt hierbij vaak een adviserende rol.

Voor jongeren tussen 16 en 23 jaar kan het adolescentenstrafrecht worden toegepast, wat inhoudt dat de rechter kan kiezen tussen jeugd- of volwassenstrafrecht.

Het belang van uw rechten

Het is erg belangrijk dat u als verdachte op de hoogte bent van deze rechten. Ze vormen de basis voor een eerlijk proces en beschermen uw positie. Aarzel daarom nooit om direct juridische bijstand te zoeken; Hendrickx, Vlielander, Van der Graaf Advocaten kan u door dit complexe proces leiden en ervoor zorgen dat uw rechten optimaal worden gewaarborgd. Neem contact op voor een vrijblijvend adviesgesprek. Of het nu gaat om het voorbereiden van een verhoor, een rechtszaak of het indienen van een bezwaar, wij staan voor u klaar.